عسل وحشی چیست؟ بررسی تفاوت آن با عسل کندو و خواص آن

عسل وحشی چیست؟ آیا عسل وحشی بهتر از عسل کندو است؟

برخی معتقدند که تفاوتی بین عسل وحشی و عسل کندو وجود ندارد و حتی خواص آنها هم کامل یکسان است و اختلاف قیمت تنها تفاوت آنهاست. اما از سوی دیگر برخی اعتقاد دارند که این دو عسل هم از نظر طعم و هم از نظر خواص تفاوت زیادی باهم دارند و علت تفاوت قیمت آنها بی دلیل نیست.

همین گمانه زنی ها و عدم آگاهی لازم در مورد عسل وحشی موجب شده که خیلی از خریداران دچار شک و تردید شوند و از سوی دیگر برخی از فروشندگان سودجو عسل هایی که واقعا وحشی نیستند را به جای عسل وحشی و عسل کوهی به مردم عرضه کنند.

در این مطلب به طور کامل و با نگاهی دقیق و منصفانه به مقوله عسل وحشی و تفاوت آن با عسل کندو می‌پردازیم تا در نهایت متوجه تفاوت واقعی بین این دو عسل شوید و همچنین عسل وحشی و غیر وحشی را هنگام خرید به درستی تشخیص دهید، همراه ما باشید.

عسل وحشی چیست؟

عسل وحشی به عسلی گفته می‌شود که توسط زنبور های وحشی و در لابه لای شکاف کوه ها و یا در شاخه‌های درخت ها ذخیره می‌شود. این عسل را می‌توان در طبیعت خالی از سکنه و دور افتاده کردستان نزدیک مناطق مرزی و کوهستانی یافت.

در واقع در عسل های طبیعی کندو، زنبوردار کندوها را در منطقه ای پر از گل و گیاه قرار می‌دهد تا زنبورها از شهد گیاهان تغذیه کنند، اما در عسل های وحشی زنبوردار در کار نیست و زنبورهای وحشی و کاملا آزاد در لابه لای شکاف کوه ها و یا شاخه درخت ها اقدام به ایجاد کندو و تولید عسل می‌کنند.

نکته مهم این است که زنبورهای وحشی از نظر نژاد متفاوت با زنبورهای کندو هستند و این تفاوت در شیوه زندگی و لانه سازی آنها به ما در شناخت بهتر عسل وحشی کمک می‌کند. این تصور که زنبورهای وحشی همان زنبورهای کندو هستند که به صورت آزاد زندگی می‌کنند کاملا اشتباه است.

تفاوت زنبور وحشی با زنبور کندو از نظر ظاهری

زنبور کندو با زنبور وحشی از نظر ظاهری تفاوت هایی دارد. زنبور وحشی از نظر جثه تقریبا نصف زنبور کندو است و اندازه کوچکتری دارد اما قامت آن کشیده تر است و خرطومی بلندتر دارد و نکته جالب این است که همیشه بیرون کندو است و به داخل آن نمی رود و به نوعی می‌توان گفت که نمی‌توان آن را به زنبور اهلی و پرورشی تبدیل کرد.

تفاوت در لانه سازی زنبور وحشی و زنبور کندو

زنبور وحشی و پرورشی از نظر لانه سازی هم تفاوت هایی باهم دارند. به طور مثال سلول‌های کندوی زنبور وحشی به دلیل جثه کوچکترشان، کمی کوچکتر است سلول‌های کندوی زنبور پرورشی است و همین می‌تواند به ما در تشخیص عسل وحشی کمک کند، البته اگر عسل با موم خریداری کرده اید.

تفاوت زنبورهای وحشی و کندو از نظر زیست بوم

شاید بتوان گفت که نوع زندگی، منطقه جغرافیایی و نوع تغذیه زنبور وحشی اصلی ترین تفاوت آن با زنبور پرورشی است. در واقع همین محل و شیوه زندگی زنبور وحشی است که سایر تفاوت ها را ایجاد کرده است.

تغذیه زنبور پرورشی و زنبور وحشی: در مورد زنبورهای پرورشی همیشه اینطور نیست که در منطقه ای بکر و پر از گیاه و گل قرار گرفته باشند، در واقع این به زنبوردار بستگی دارد که چقدر کندوهایش را در منطقه ای بکر و دست نخورده ببرد تا عسل کاملا طبیعی به دست آورد.

اما در مورد عسل های وحشی ماجرا متفاوت است، این زنبورها به طور طبیعی به مناطقی بکر و دست نخورده می‌روند و همین موضوع موجب شده عسل وحشی همیشه از نظر کیفیتی در سطح قابل قبولی قرار بگیرد. البته همانطور که گفته شد عسل های پرورشی هم اگر در منطقه ای بکر قرار بگیرند عسل کاملا طبیعی خواهند داشت.

آنتی بیوتیک ها در زنبور وحشی: بدن زنبور وحشی به طور ذاتی مقاوم تر از زنبور پرورشی است و به طور طبیعی در برابر بیماری ها و آسیب ها مقاوم است. اما در زنبورهای پرورشی اینطور نیست و به همین دلیل زنبورداران در برخی مواقع از آنتی بیوتیک ها استفاده می‌کنند که اثراتش تا چند ماه روی کندو باقی می ماند و می تواند تا حدی کیفیت عسل به دست آمده را تحت تاثیر قرار دهد که البته این تاثیر زیاد نیست اما می‌تواند موجب تفاوت عسل وحشی و پرورشی شود.

هر چند که بعضی از زنبوداران برای دفع آفات خود از مواد طبیعی مثل تنباکو استفاده می‌کنند و به صورت کاملا ارگانیک زنبورداری می‌کنند.

استرس به زنبور پرورشی: برخی معتقند که جابجایی زنبورهای پرورشی از منطقه ای به منطقه دیگر برای دریافت شهد، کمی استرس به آنها وارد می‌کند و این استرس وارد شده می‌تواند کیفیت عسل به دست آمده را تحت تاثیر قرار دهد. هرچند که این تاثیر بسیار ناچیز است اما موجب تفاوت اندک عسل طبیعی کندو با عسل وحشی شده است.

زنبورهای فراری زنبور وحشی نیستند!

شاید تصور کنید که هر کندویی که در دل طبیعت مشاهده می‌کنید قطعا وحشی است چرا که پای هیچ زنبورداری در کار نیست. اما این تصور کاملا اشتباه است چرا که زنبورهای کندو که وحشی نیستند در برخی مواقع از کندو فراری می‌شوند و به صورت مستقل اقدام به ایجاد کندو می‌کنند.

هنگامی که در کندو یک ملکه‌ی جدید به وجود می‌آید ملکه قبلی به همراه تعدادی از زنبورها از کندو خارج شده و ممکن است بر روی درخت و یا صخره‌ای جمع شوند. در اینجا اگر زنبوردار این زنبورها را در یک کندو جدید نریزد، همین زنبورها در جایی لانه می‌کنند و کندو سازی می‌کنند اما این کندو و عسل از نوع وحشی نیستند اما برخی از فروشندگان این نوع عسل را به اسم عسل وحشی عرضه می‌کنند.

چطور عسل وحشی را از عسل طبیعی کندو تشخیص دهیم؟

عسل وحشی و عسل پرورشی طبیعی هر دو از نظر فاکتورهای آزمایشگاهی کاملا طبیعی و یکسان هستند و نمی‌توان تفاوت آنها را تشخیص داد. حتی از نظر رنگ و طعم هم تشخیص این دو عسل امکان پذیر نیست. تنها راه برای تشخیص این دو عسل از یکدیگر، همانطور که گفتیم تفاوت زنبور وحشی و پرورشی در نوع لانه سازی و اندازه سلول هاست که این مورد هم تنها هنگام خرید عسل با موم امکان پذیر است که البته ما خرید عسل با موم را توصیه نمی‌کنیم.

آیا رنگ عسل وحشی متفاوت است؟

برخی تصور می‌کنند که رنگ عسل وحشی باید تیره باشد در حالی که رنگ عسل وحشی هم همانند سایر عسل های طبیعی کندو کاملا به منطقه برداشت و گیاهان مورد تغذیه زنبور بستگی دارد و عسل وحشی یک منطقه رنگ کاملا متفاوتی با رنگ عسل وحشی منطقه دیگر دارد. پس نمی‌توان از روی رنگ عسل قضاوت کرد که آیا عسل واقعا وحشی است یا اینکه تقلبی است.

آیا خواص عسل وحشی با عسل طبیعی کندو تفاوتی دارد؟

یکی از اصلی ترین دلایلی که افراد به خرید عسل وحشی ترغیب می‌شوند این است که احساس می‌کنند که عسل وحشی خواص خیلی بیشتری دارد. اما آیا واقعا اینطور است؟

در این خصوص باید گفت که حداقل بررسی های آزمایشگاهی نشان می‌دهد که عسل طبیعی کندو با عسل طبیعی وحشی هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند، یعنی دقیقا همان موادی در عسل وحشی وجود دارد که در عسل پرورشی وجود دارد. چرا که در هر دو مورد زنبور از شهد گیاهان تغذیه کرده است و در یک حالت زنبور از نوع وحشی است و در حالت دیگر زنبور از نوع پرورشی و در داخل کندو است.

اما از آنجایی که در عسل وحشی بعضا زنبورها در مناطق بکرتری نسبتا به عسل پرورشی قرار دارند و همچنین تفاوت هایی که در مورد زیست بوم عسل وحشی و عسل پرورشی توضیح دادیم، این احتمال وجود دارد که عسل وحشی از نظر کیفیتی کمی در سطح بالاتری قرار داشته باشد اما از نظر خواص و فایده کاملا یکسان هستند و شاید معقول نباشد که مبلغ خیلی بیشتری نسبت به عسل طبیعی کندو برای آن پرداخت کنید.

آیا عسل وحشی همان عسل خام است؟

وحشی بودن یا نبودن یک عسل ارتباطی به خام بودن آن ندارد. عسل خام به عسلی گفته می شود که بعد از برداشت حرارت داده نشده است و فیلتراسیون سختی روی آن اعمال نشده است، در واقع بعد از برداشت و یک پاکسازی مختصر و بدون حرارت، مستقیما به بازار عرضه شده است، به چنین عسلی خام و گرما ندیده گفته می‌شود و خواص زیادی دارد چرا که اگر عسل حرارت داده شود بیشتر خواص آن از دست می رود.

آیا مصرف عسل وحشی توصیه می شود؟

عسل وحشی خوب است و از نظر کیفی همانطور که گفته شد در سطح کمی بالاتری نسبت به عسل طبیعی پرورشی قرار دارد، اما ما خرید عسل وحشی را حداقل از هر جایی توصیه نمی‌کنیم. علت این موضوع این است که در سالیان اخیر به دلیل تقاضای بالای مردم برای عسل وحشی، برداشت این نوع عسل از کوه‌ها و مناطق بکر آن هم به شکل غیر اصولی و در زمان نامناسب، رو به افزایش بوده است.

برداشت غیر اصولی عسل های وحشی موجب از بین رفتن لارو‌های وحشی شده و همچینن ذخیره کندوها برای زمستان از بین می‌رود و به این شکل زنبورهای وحشی در زمستان تلف می‌شوند و اگر این کار به این شکل ادامه پیدا کند در آینده نزدیک نسل زنبورهای وحشی منقرض خواهد شد. پس بهتر است برای از بین نرفتن زنبورهای وحشی از خرید آنها خودداری کنیم.

بد نیست بدانید که در تمام دنیا به کسانی که عسل وحشی برداشت می‌کنند شکارچی عسل گفته می‌شود. چون دقیقا مانند شکار هر موجود دیگری در طبیعت این بار زنبور مورد هدف قرار گرفته اما چون موجود کوچکی است کسی چندان به آن توجه نمی‌کند.

جمع بندی خرید عسل وحشی

در نهایت باید گفت که اختلاف بین عسل طبیعی کندو و عسل وحشی از نظر خواص و فایده بسیار ناچیز است به گونه ای که پرداخت مبالغ خیلی بالاتر برای خرید عسل وحشی منطقی نیست چرا که شما همان خواص را در عسل طبیعی کندو هم دریافت می کنید. در واقع در هر دو حالت زنبورها از گیاهان و شهد گل ها تغذیه کرده اند و خواص کاملا یکسان است.