تضمین بازگشت پول در صورت عدم دریافت کالا یا عدم رضایت از کالامقالات
نمونه برگه آزمایش عسل و مواردی که برای تشخیص عسل باید به آن دقت کنید
احتمالا آگاه هستید که تنها راه تشخیص عسل طبیعی انجام آزمایش و مشاهده برگه آزمایش عسل است و علت این موضوع شباهت بسیار زیادی عسل طبیعی و عسل تغذیه‌ای هست، چرا که هر دو توسط زنبور عسل تولید می‌شوند و از نظر رنگ، بو و طعم تفاوت زیادی باهم دارند و حداقل تشخیص آنها برای هر فردی ممکن نیست.
در چنین شرایطی تنها انجام آزمایش عسل است که هیچ خطایی ندارد و با توجه به چند پارامتر مهم که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم، به طور قطع متوجه می‌شوید که عسل مورد نظر طبیعی است یا خیر و حتی میزان طبیعی بودن آن را متوجه می‌شوید.
اناگفته نماند که انجام آزمایش عسل برای مصرف کننده نهایی به صرفه نیست و معمولا اینطور نیست که هر شخص با خرید عسل آن را آزمایش کند، چرا که هزینه انجام آزمایش بعضا چند برابر هزینه عسل است، اما انجام آزمایش عسل بین خریداران عمده و فروشندگان مرسوم است و در واقع با انجام آزمایش عسل، خرید مطمئنی انجام می‌دهند، به طور مثال ما در مجموعه آویشا وقتی قرار است برای اولین بار با یک زنبوردار همکاری کنیم، حلب به حلب عسل‌های دریافتی از زنبورداران را مورد آزمایش قرار می‌دهیم و با این کار مصرف کننده نهایی اطمینان حاصل می‌کند که عسل‌های آویشا کاملا طبیعی هستند.
برگه آزمایش عسل چیست؟
وقتی عسل مورد آزمایش قرار می‌گیرد، نتیجه آزمایش در قالب یک برگه تحت عنوان برگه آزمایش در اختیار شما قرار داده می‌شود و اینبار مانند آزمایش‌های دیگر نیست که شما نتیجه را به دکتر نشان دهید تا ایشان برای شما نتیجه را تفسیر کنند، به همین دلیل لازم است که شما خودتان بتوانید نتایج برگه آزمایش عسل را تفسیر کنند و متوجه شوید که آیا این آزمایش مربوط به یک عسل طبیعی است یا خیر، در ادامه ما پارامترهایی که در آزمایش عسل باید مورد توجه شما باشند را توضیح داده‌ایم و هدف اصلی این مطلب همین موضوع است.
پارامترهایی که در آزمایش عسل باید به آنها توجه کنید
- ساکاروز (sucrose):
اولین و شاید مهمترین شاخصی که در نتیجه آزمایش عسل مورد بررسی قرار می‌گیرد، میزان ساکاروز عسل است، هرچند که میزان ساکاروز به تنهایی نمی‌تواند مشخص کند که عسل قطعا طبیعی است یا خیر و نیاز به توجه به
پارامترهای دیگر هم می‌باشد، اما معمولا از روی میزان ساکاروز می‌توان گفت که به احتمال خیلی زیاد عسل طبیعی است یا خیر.
ساکاروز نوعی قند طبیعی است که شکر، نیشکر و سایر مواد شیرین دیگر وجود دارد اما میزان آن در شهد گیاهان بسیار کم است، به همین دلیل عسلی که طبیعی باشد و حاصل تغذیه زنبور از شهد گیاهان باشد، ساکاروز خیلی کم و زیر ۵درصد دارد، اما عسل تغذیه‌ای به دلیل تغذیه زنبور از مواد قندی ساکارز بالاتری دارد.
استاندارد ساکارز در کشور‌های مختلف متفاوت است. به عنوان مثال در آمریکا حداکثر میزان مجاز این ماده ۵ درصد است در حالی که اتحادیه اروپا عسل با ساکارز حداکثر ۷ درصد را طبیعی می‌داند. در ایران استاندارد ساکاروز عسل طبیعی ۵ درصد است، در واقع عسلی که ساکاروز آن زیر ۵ درصد باشد، ساکاروز نرمال یک عسل طبیعی را دارد و هرچه میزان ساکاروز آن پایین تر از ۵درصد باشد نشان از مرغوبیت بیشتر آن عسل طبیعی است.
چرا توجه به ساکاروز به تنهایی کافی نیست؟
یکی از دلایلی که نباید تنها به ساکاروز توجه کرد، تفاوت میزان ساکاروز در شهد گیاهان مختلف است، به طور مثال شکوفه‌های درخت کنار به طور ذاتی ساکاروز بالایی دارند و به همین دلیل یک عسل کنار واقعی طبیعی در اغلب موارد ساکاروز بالای ۵درصد دارد و در برخی موارد ساکاروز آن بالای ۱۰ درصد است و این کاملا طبیعی است چرا که ساکاروز گیاه گنار ذاتا بالاست، پس عسل کنار طبیعی را صرفا با توجه به ساکاروز نمی‌توان شناسایی کرد.
- آنزیم دیاستاز (diastatic):
آنزیم دیاستاز یکی دیگر از پارامترهای مهم در تشخیص عسل طبیعی است، دیاستاز آنزیمی است که تنها در بدن زنبور عسل وجود دارد و عامل شکرک زدن عسل هم همین آنزیم می‌باشد. وجود این آنزیم در عسل نشان می‌دهد که حداقل این عسل توسط زنبور عسل تولید شده است، اما دیاستاز علاوه بر این نشان دهنده تازگی عسل هم می‌باشد چرا که هرچه از زمان تولید عسل بگذرد، میزان دیاستاز در آن کاهش پیدا می‌کند همچنین با حرارت دادن میزان آن بشدت کاهش پیدا می‌کند. در آزمایشگاه این پارامتر را به صورت مثبت (وجود آنزیم) یا منفی (عدم وجود آنزیم) نمایش می‌دهند.
- هیدروکسی متیل فورفورال (HMF):
هیدروکسی متیل فورفورال (HMF) یکی دیگر از پارامترهایی است که نشان دهنده تازگی عسل و حرارت دیدن یا ندیدن عسل است. وقتی عسل به تازگی برداشت می‌شود میزان این ماده در عسل بسیار کم است اما با گذشت زمان به مرور میزان این ماده در عسل افزایش پیدا می‌کند، همچنین با حرارت دادن عسل، که معمولا برای جلوگیری از شکرک زدن عسل انجام می‌شود، میزان این ماده افزایش پیدا می‌کند.
طبق استاندارد ایران میزان این ماده در عسل طبیعی تا حداکثر ۴۰ میلی‌گرم در یک کیلوگرم عسل است و چنانچه بیش از این مقدار در عسل وجود داشته باشد نشان دهنده کهنگی عسل است، البته عسل فاسد نمی‌شود و همیشه خواص دارد، اما با کهنه شدن عسل، از خواص آن کاسته می‌شود، به همین دلیل توصیه می‌شود که عسلی که نهایتا برای ۲ سال گذشته است را خریداری کنید.
- رطوبت (moisture):
طبق استانداردها رطوبت موجود در عسل باید ۲۰درصد باشد و بیش از این مقدار رطوبت می‌تواند موجب تخمیر شدن عسل شود، هرچند که میزان رطوبت عسل به شدت وابسته به منطقه برداشت است و نباید انتظار داشت که رطوبت عسل‌های طبیعی یکسان باشد، به طور مثال رطوبت عسل طبیعی در مناطق شمالی کشور به مراتب بیشتر از سایر عسل‌های طبیعی است.
- نسبت فروکتوز به گلوکز (Fructose to Glucose ratio):
شاید بعد از ساکاروز این مورد یکی از مهمترین معیارهای تشخیص عسل طبیعی باشد، در تمامی عسل‌های طبیعی مقدار فروکتوز کمی بیشتر از گلوکز است و بر اساس استاندارد نسبت این دو قند، حداقل باید ۰.۹ باشد. اگر این عدد بالاتر از ۱ باشد نشان دهنده‌ی کیفیت عسل است. پس به یاد داشته باشید که نسبت فروکتوز به گلوکز باید حداقل ۰٫۹ باشد و اگر بیشتر باشد، نشان می‌دهد که کیفیت بالاتر این عسل دارد.
دقت داشته باشید که نسبت فروکتوز به گلوگز اگر کمتر از ۰٫۹ باشد نشان دهنده این است که زنبور عسل ممکن است توسط مواد قندی تغذیه شده باشد و نکته اینجاست که در همین حالت ممکن است ساکاروز عسل زیر ۵درصد باشد و از نظر ساکاروزی کاملا طبیعی باشد. به همین دلیل نمی‌توان تنها به میزان ساکاروز اکتفا کرد.
- پرولین (Proline):
پرولین یک نوع اسید آمینه خاص و متفاوت است که در اغلب گیاهان به مقدار زیادی یافت می‌شود و به هیچ وجه نمی‌توان آن را به صورت مصنوعی در آزمایشگاه تولید کرد، پس می‌توان نتیجه گرفت که وقتی در عسل میزان مشخصی از پرولین وجود داشته باشد، یعنی زنبور از شهد گل‌ها و گیاهان تغذیه کرده است.
پرولین موجود در عسل طبیعی باید حداقل ۱۸۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم باشد. چتانچه از این مقدار بیشتر باشد نشان از کیفیت بالاتر عسل دارد و اگر از این عدد کمتر باشد یعنی احتمال تغذیه شدن زنبور با مواد قندی وجود دارد و یا در حالت خوشبینانه در کنار تغذیه از شهد گیاهان هم استفاده شده است.
آیا عسل ارگانیک همان عسل طبیعی است؟
عسل طبیعی به عسلی گفته می‌شود که زنبور برای تهیه آن عسل تنها از شهد گیاهان استفاده کرده باشد و در زمینه تمامی پارامترهای عسل طبیعی که در این مطلب درباره آنها صحبت کردیم، امتیاز لازم را کسب کند، چنین عسلی کاملا طبیعی است و سرشاز ار خواص بی نظیر عسل است، خواصی که تا امروز در مورد عسل شنیده‌اید همگی مرتبط با این نوع عسل هستند.
اما یک عسل طبیعی ممکن است ارگانیک باشد یا نباشد چرا که پارامترهای ارگانیک بودن عسل یا هر ماده غذایی دیگر بسیار سخت گیرانه و فراتر از انتظارات هستند به طوری که شاید به ندرت در تمام عمر بتوان به عسل ارگانیک دست پیدا کرد، به طور مثال اینکه زنبور از شهد گیاهان تغذیه کند برای ارگانیک بودن کافی نیست و لازم است که کندوها در منطقه‌ای باشند که هیچگونه آلودگی هوایی در آنجا وجود نداشته باشد، همه گل‌ها و گیاهان بدون هیچ آلودگی باشند، خود زنبورها هرگز به هیچ آلودگی مبتلا نباشند و چندین و چند فاکتور دیگری که تولید عسل ارگانیک را در عمل دست نیافتنی کرده است.
از طرفی پارامترهای ارگانیک بودن باید در هر برداشت بررسی شوند و اینطور نیست که یک زنبوردار یکبار شرایط ارگانیک بودن را مهیا کند و دیگر نیاز به بررسی آن نباشد، همه این موارد موجب می‌شوند که حداقل ما در ایران چیزی به اسم عسل ارگانیک نداشته باشیم.