ظروف مسی در خیلی از شهرهای ایران از جمله زنجان، اصفهان، شیراز، کرمان و… تولید می شوند اما مس کدام شهر معروف تر است؟ چرا ظروف مسی این شهرها معروف است؟ آیا ظروف مسی تولید شده در سایر شهرها نامرغوب است؟ در این مطلب به طور مفصل به این سوالات پاسخ می دهیم.
پیش از هر چیز بدانید که هرگز نمی توان با اطمینان گفت که تمام ظروف مسی یک شهر از شهر دیگر بهتر است چرا که مسگران باتجربه در شهرهای متفاوتی مشغول به کار هستند و مس مرغوب هم تنها در یک شهر وجود ندارد پس به هیچ وجه ذهنیت خود را نسبت به مسگران یک شهر خراب نکنید و از سوی دیگر تصور نکنید که اگر ظروف مسی یک شهر معروف است پس همه ظروف آن شهر عالی هستند.
ظروف مسی کدام شهر شهرت بیشتری دارد؟
همانطور که گفته شد ظروف مسی در شهرهای مختلف مانند اصفهان، زنجان، شیراز، کرمان، اراک و… تولید می شوند اما در این میان ظروف مسی شهر زنجان و شهر اصفهان شهرت بیشتری دارند که البته میان این دو شهر هم شهر زنجان بازهم شهرت بیشتری دارد و قطعا آوازه مس زنجان را شنیده اید. اگر سری به بازار زنجان بزنید مسگری های متفاوتی را مشاهده می کنید که انواع ظروف مسی را در تنوع های متفاوت تولید می کنند.
دقت داشته باشید که در مراحل ساخت ظروف مسی تفاوتی وجود ندارد. همه ی شهرهایی که ظروف مسی می سازند باید این مراحل را انجام بدهند و کیفیت انجام مراحل فوق بستگی به شهر خاصی ندارد بلکه بستگی به هنرمند یا صنعتگری دارد که آن مرحله از کار را انجام می دهد.
مراحل اصلی ساخت ظروف مسی عبارتند از :
- ساخت بدنه ی ظرف مسی
- چکش کاری
- سفید کاری یا قلع اندود
- اتصال دسته به ظروف توسط سوراخ کاری
- براق کاری (پولیش)
چرا مس زنجان شهرت بیشتری دارد؟
زنجان در زمینه تولید مس به چند دلیل شهرت دارد. دلیل اول وجود معادن مس در زنجان است که موجب می شود کیفیت مس زنجان بسیار بالا باشد که البته این مس به شهرهای دیگر هم ارسال می شود اما وجود این معادن در زنجان و در دسترس بودن آنها موجب میشود که که اغلب مس های به کار برده شده در زنجان درجه ۱ باشند.
از سوی دیگر وجود این معادن در زنجان موجب رونق بازار مس در زنجان شده است و طبیعتا مسگران زیادی در شهر زنجان مشغول به کار هستند و در نتیجه مسگران با تجربه و قهار بیشتر در زنجان در مقایسه با شهرهای دیگر وجود دارد. در نهایت در دسترس بودن مس درجه ۱ و مسگران با تجربه در زنجان موجب شهرت ظروف مسی در زنجان شده است.
در سایر شهر ها نیز تولیدات ظروف مسی انجام می شود اما کمتر بودن مس درجه ۱ در سایر شهرها و همچینن مسگران با تجربه موجب می شود که در همه شهرها به راحتی به ظروف مسی درجه ۱ دسترسی نداشته باشید.
روزنامه همشهری نوشت : مس و مسگری پیشینه دیرینهای در استان زنجان دارد و قدمت استفاده از مس براساس مدارک و شواهد باستانشناسی به ۹ هزار و ۵۰۰ سال قبل از میلاد میرسد. تا پیش از هزاره پنجم قبل از میلاد این فلز به صورت خالص به کار میرفته است.یکی از تکنیکهای استان کندهکاری روی ظروف به ویژه در سینی مسی و دیسهای مسی بوده که در مجالس و مهمانیها مورد استفاده قرار میگرفت.
آیا مس اصفهان هم شهرت دارد؟
می توان گفت بعد از مس زنجان مس اصفهان هم شهرت بالایی دارد اما جدای از موضوع شهرت، سبک ظروف مسی اصفهان با زنجان تفاوت هایی دارد. به طور مثال مسگران اصفهانی کارهای قلم کاری ، ظروف خاتم کاری ، ظروف فیروزه کوب شده تولید می کنند که در زنجان خیلی کم تولید می شود.
از طرفی ظروف مسی زنجان تنوع بسیار بیشتری نسبت به اصفهان دارد به طوری که برخی ظروف مسی را در اصفهان پیدا نمی کنید و اصلا تولید نشده اند. همچنین بیشتر تولیدات مسگران اصفهانی ظروف دکوری می باشد در حالی انواع ظروف پخت و پز مسی را در زنجان می توانید خریداری کنید.
چطور ظروف مسی اصل را تشخیص دهیم؟
ما در یک مقاله جداگانه با نام تشخیص ظروف مسی اصل به طور کامل و جامع به این موضوع پرداخته ایم اما بد نیست چند نکته را در مورد تشخیص ظروف مسی درجه ۱ بدانید در اغلب موارد با کمک همین چند تکنیک می توانید از با کیفیت بودن ظروف مسی اطمینان حاصل کنید.
یکی از اصلی ترین و ساده ترین روش ها تشخیص مس با آهن ربا است؛ بدین گونه که اگر آهن ربا را نزدیک ظرف کردید و آن را جذب کرد، یعنی جنس آن از آهن است و احتمالا فقط رنگ مسی بر آن خورده است.
روش بعدی دقت در نوع چکش زنی این ظروف است به این شکل که باید چکش زنی در این ظروف بصورت ریز و منظم باشد. چون یک ظرف مسی اصل فرقی نمیکند که بصورت دستی یا بصورت ماشینی چکش کاری شده اند در هر دوحالت باید چکش زنی بصورت ریز و منظم باشد.
لازم به ذکر است سازمان بهداشت جهانی، میزان مصرف مس برای هر فرد را ۲/۱ میلی گرم در روز مناسب دانسته. پس استفاده روزانه از ظروف مسی توصیه میشود و اما برای لذت بردن از ظروف زیبا، خوش رنگ و براق مسی بهتر است به شهرهای اصفهان و زنجان سری بزنید و از بازار مسگری دیدن فرمایید.
ظروف مسی کجا را خریداری کنیم؟
البته که ظروف مسی زنجان و اصفهان شهرت زیادی دارند و تا حدی با اطمینان بیشتری می توانید ظروف مسی این شهرها را خریداری کنید اما نکته مهم این است که بتوانید ظروف مسی با کیفیت را خریداری کنید، اگر ظروف مسی با کیفیت را در شهر دیگری پیدا کردید حتما خریداری کنید، اما چون خیلی از ظروف مسی سایر شهرها کیفیت لازم را ندارد به همین جهت اغلب توصیه می شود که از زنجان و اصفهان ظروف مسی را خریداری کنید اما حتما به نکات مهم در تشخیص ظروف مسی اصل دقت کنید چرا که بعضا در اصفهان و زنجان هم ظروف بی کیفیت دیده شده است.