وقتی آنتی اکسیدان های موجود در عسل و خواص آن را بشناسید، تازه متوجه شگفت انگیز بودن این ماده میشوید!
عسل به عنوان یک مکمل غذایی طبیعی دارای چندین اثر دارویی و سلامتی است. این به عنوان یک عامل آنتی اکسیدانی درمانی بالقوه برای بیماری های مختلف زیستی شناخته شده است.اگر مطالب مختلف مجله در مورد عسل و خواص آن را مطالعه کرده باشید حتما با آنتی اکسیدان به عنوان یکی از اصلیترین خواص عسل آشنا شده اید. رادیکال های آزاد و گونه های اکسیژن فعال (ROS) در کمک به فرآیندهای پیری و بیماری نقش مهمی دارند.
ما تا حدودی با جذب آنتی اکسیدان ها از غذاهای دارای آنتی اکسیدان بالا از خود در برابر این ترکیبات مضر محافظت می کنیم. داده ها گزارش می دهند که این دارو دارای اثرات ترمیم زخم قوی، ضد باکتری، ضد التهاب، ضد قارچ، ضد ویروسی و ضد دیابت است.(۱)
همچنین اثرات تنظیم کننده ایمنی، تنظیم کننده استروژنی، ضد جهش زا، ضد سرطان و بسیاری دیگر از اثرات نیرومندی را حفظ می کند. مطالعات دیگری نشان می دهد که عسل، به عنوان یک درمان معمولی، ممکن است یک آنتی اکسیدان جدید برای کاهش بسیاری از بیماری ها به طور مستقیم یا غیر مستقیم با استرس اکسیداتیو باشد.
آنتی اکسیدان چیست و چه کاری انجام میدهد
این یک مطلب پزشکی نیست و قرار نیست با توضیحات پزشکی و تخصصی حوصله شما را سر ببریم، آنتی اکسیدان رادیکال های آزاد بدن را کنترل میکنند، اما رادیکال آزاد چیست؟
بدن ما برای مقابله با ویروسها، باکتریها و… رادیکال آزاد تولید میکند، این رادیکالهای آزاد بسیار واکنشپذیر هستند و با چسبیدن به عامل بیماریزا میتوانند آنها را از بین ببرند. اما مشکل اینجاست که همین رادیکالهای آزاد اگر کنترل نشوند میتوانند موجب آسیب به DNA بدن و مرگ سلولها و حتی بروز بعضی از بیماریها مثل بیماریهای قلبی عروقی، سرطان و پیری زودرس شوند.
در این شرایط آنتی اکسیدانها کمک میکنند که این رادیکالهای آزاد به بدن آسیبی نرسانند و عملا آنها را کنترل میکنند، در واقع با دادن یک الکترون به رادیکال آزاد آن را به یک مولکول بیخطر تبدیل میکند. این تمام چیزی است که باید از آنتی اکسیدان و خواص آن بدانید.
آنتی اکسیدان های موجود در عسل طبیعی
آنتی اکسیدان های موجود در عسل در دو دسته قرار دارند، آنتی اکسیدان های آنزیمی و آنتی اکسیدان های غیر آنزیمی که در ادامه به معرفی هر کدام میپردازیم.
آنتی اکسیدان آنزیمی عسل:
آنتی اکسیدان آنزیمی، آنتی اکسیدانی است که در آنزیم های موجود در عسل قرار دارد، اگر مطلب آنزیم های موجود در عسل طبیعی را مطالعه کرده باشید، در آنجا در مورد آنزیمی به نام کاتالاز صحبت کردیم و گفتیم که این آنزیم از طریق شهد گلی که زنبور دریافت کرده است وارد عسل میشود و به همین دلیل در برخی عسلها وجود دارد و در برخی وجود ندارد، در واقع یک آنزیم مرتبط با بدن زنبور نیست که در همه عسلها وجود داشته باشد.
حالا نکته اینجاست که یکی از مهمترین آنتی اکسیدانهای آنزیمی، دقیقا در همین آنزیم، یعنی کاتالاز وجود دارد و وظیفه آن تسریع تجزیه پراکسید هیدروژن (H2O2) به آب و اکسیژن است. پراکسید هیدروژن یک مولکول فعال است که اگر کنترل نشود میتواند به سلولهای بدن آسیب برساند.
آنتی اکسیدان غیر آنزیمی عسل:
مهمترین آنتی اکسیدان غیر آنزیمی عسل، ویتامین سی و ترکیبات پلی فنولی هستند که بد نیست بدانید که ویتامین C در بین ویتامینهای عسل بیشترین میزان را به خود اختصاص داده است. ویتامین C یکی از مهمترین آنتی اکسیدان های موجود در طبیعت است که در بدن برخی جانداران به صورت خودکار تولید میشود اما در بدن انسان، میمون و برخی موجودات تولید نمیشود و باید از طریق مواد غذایی به بدن وارد شود.
حتما در مورد اهمیت ویتامین سی مطالعه کردهاید و میدانید که کمبود ویتامین سی در بدن به مشکلاتی مانند خرابی لثهها، کم شدن استقامت مویرگها، کاهش استقامت بدن در برابر بیماریهای عفونی، دیر التیام یافتن زخمها، به تعویق افتادن ترمیم شکستگی استخوانها، خستگی و.. می انجامد.
وقتی در مورد آنزیمها و همچینن آنتی اکسیدان های عسل مطالعه میکنید، متوجه میشوید که چرا عسل حرارت دیده و گرما دیده خاصیت خیلی کمتری دارد، وقتی عسل در معرض حرارت قرار میگیرد مقدار زیادی از آنزیمها و همچنین آنتی اکسیدانهای آن از بین میرود و میتوان گفت که عملا بیشتر خواص عسل از بین میرود. متاسفانه عسلهای سوپرمارکتی همگی گرما دیده و کم خاصیت هستند.
آنتی اکسیدان در چه موادی دیده میشود؟
حیات همه موجودات به نحوی به آنتی اکسیدانها وابسته است تا در برابر استرسهای اکسیداتیو و آسیب های سلولی آنها را محافظت کند، به همین دلیل در بدن خیلی از حیوانات و موجودات آنتی اکسیدان یافت میشود و طبیعتا با مصرف مواد غذایی در طول روز، ممکن است مقداری آنتی اکسیدان هم جذب بدن شود. در میان مواد غذایی مختلف، عسل یکی منابع سرشار از آنتی اکسیدان است که برخی تحقیقات نشان داده است که در عسل آویشن به دلیل تغذیه زنبور از گیاه آویشن، مقدار آنتی اکسیدان کمی بیشتر است.
آیا آنتی اکسیدان موجود در همه عسلها باهم برابر است؟
آنتی اکسیدان موجود در عسلها بسته به گیاهی که زنبور از آن تغذیه کرده است، محل و زمان برداشت عسل و همچینن مدت زمانی که از برداشت عسل میگذرد کاملا متفاوت است و به هیچ وجه نمیتوان انتظار داشت که آنتی اکسیدان عسلها باهم برابر باشد، و این موضوع را هم در نظر داشته باشید که همه این صحبتها در مورد عسل کاملا طبیعی و خام است، اگرنه در عسلهای سوپرمارکتی به دلیل حرارت دیده بیشتر آنتی اکسیدان و آنزیمها از بین رفته است.
آیا با گذشت زمان میزان آنتی اکسیدان عسل کاهش پیدا میکند؟
همانطور که میدانید عسل فاسد شدنی نیست اما با گذشت زمان برخی از آنزیمهای آن از بین رفته و در نتیجه خواص آن کمی کاهش پیدا میکند و مسلما میزان آنتی اکسیدان آن هم با کاهش روبرو خواهد بود. به همین دلیل توصیه میشود عسلی را خریداری کنید که نهایتا ۱ الی ۲ سال از برداشت آن گذشته باشد تا خواص و آنتی اکسیدان آن در بالاترین حد ممکن باشد.
جمع بندی آنتی اکسیدان عسل و خواص آن
در مجموع باید گفت که عسل طبیعی و خام که حرارت ندیده ، سرشار از آنتی اکسیدان است و آنتی اکسیدانها رادیکالهای آزاد بدن را که در صورت کنترل نشدن موجب پیری و برخی مشکلات دیگر میشوند را کنترل میکنند. آنتی اکسیدان موجود در عسلها با توجه به محل برداشت عسل و گیاهی که زنبور از آن تغذیه کرده است باهم متفاوت است.